Wat is de Participatiewet precies?
De Participatiewet is een wet die op 1 januari 2015 is ingevoerd en ervoor moet zorgen dat meer mensen met een arbeidsbeperking bij reguliere werkgevers aan de slag kunnen. Het vervangt en combineert drie oudere regelingen: de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).
Het belangrijkste doel is om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen in de maatschappij, ook als ze een beperking hebben. Voordat deze wet er was, kwamen mensen met een arbeidsbeperking vaak terecht in speciale werkvoorzieningen of kregen een uitkering. Nu is het de bedoeling dat ze zoveel mogelijk bij reguliere bedrijven werken.
Voor jou als werkgever betekent dit dat je een rol krijgt in het bieden van kansen aan mensen met een arbeidsbeperking. De overheid helpt je hierbij met verschillende regelingen en subsidies.
Welke verplichtingen hebben werkgevers door de Participatiewet?
Als werkgever heb je door de Participatiewet te maken met een paar belangrijke verplichtingen. De meest bekende is de banenafspraak. Grote werkgevers (25+ medewerkers) hebben samen afgesproken om tot 2026 in totaal 125.000 extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Als deze afspraak niet wordt gehaald, kan de quotumregeling in werking treden.
De quotumregeling betekent dat bedrijven met 25 of meer werknemers verplicht worden om een bepaald percentage mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Als je hier niet aan voldoet, kun je een boete krijgen van €5.000 per niet-ingevulde werkplek per jaar.
Je moet ook bijhouden hoeveel mensen uit het doelgroepregister bij je werken en dit doorgeven bij je belastingaangifte. De overheid houdt zo bij of de banenafspraak wordt gehaald.
Als werkgever in de groen-, GWW- of infrasector heb je misschien ook te maken met social return verplichtingen bij aanbestedingen. Door mensen uit de doelgroep van de Participatiewet in dienst te nemen, kun je aan deze verplichtingen voldoen.
Wat is het doelgroepregister en wie staat daarin?
Het doelgroepregister is een landelijke lijst van mensen die onder de banenafspraak vallen. Als iemand in dit register staat en jij neemt die persoon in dienst, dan telt dit mee voor de banenafspraak. Het UWV beheert dit register.
In het doelgroepregister staan verschillende groepen mensen:
Mensen met een Wajong-uitkering die kunnen werken
Mensen met een WSW-indicatie (sociale werkvoorziening)
Mensen met een WIW-baan of ID-baan
Mensen die door beperkingen niet het minimumloon kunnen verdienen
Mensen die onder de Praktijkroute vallen
Schoolverlaters van het voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en entree-opleidingen in het mbo die zich hebben aangemeld
Als je wilt weten of iemand in het doelgroepregister staat, kun je dit op twee manieren checken:
1. De sollicitant kan zelf een doelgroepverklaring aanvragen bij het UWV
2. Met toestemming van de sollicitant kun je bij het UWV navragen of hij/zij in het register staat
Het is handig om dit te weten vóór je iemand aanneemt, zodat je kunt bepalen of je in aanmerking komt voor de financiële voordelen die hieraan verbonden zijn.
Welke financiële voordelen zijn er voor werkgevers?
Als werkgever kun je verschillende financiële voordelen krijgen wanneer je iemand uit het doelgroepregister in dienst neemt. Deze maken het aantrekkelijker en minder risicovol om mensen met een arbeidsbeperking een kans te geven.
De belangrijkste financiële voordelen zijn:
Loonkostensubsidie: Als iemand door een beperking minder productief is, kan de gemeente het verschil tussen loonwaarde en minimumloon aanvullen. Jij betaalt alleen wat de werknemer daadwerkelijk kan produceren.
Loondispensatie: Voor Wajongers kun je toestemming krijgen om minder dan het minimumloon te betalen, waarna het UWV het inkomen aanvult.
No-risk polis: Als een werknemer uit het doelgroepregister ziek wordt, krijg je de Ziektewetuitkering vergoed. Dit geldt meestal voor 5 jaar, maar voor sommige groepen zelfs permanent.
Loonkostenvoordeel: Een korting op de premies die je betaalt voor een werknemer uit de doelgroep, tot maximaal €6.000 per jaar voor maximaal 3 jaar.
Subsidie voor werkplekaanpassingen: Vergoeding voor aanpassingen die nodig zijn om iemand met een beperking te laten werken..
Om deze voordelen te krijgen, moet je meestal een aanvraag indienen bij de gemeente of het UWV. Het is slim om hier vooraf informatie over in te winnen, zodat je weet waar je recht op hebt. De consulenten van UWV of de gemeente kunnen je hierbij helpen.
Hoe voldoe je aan social return-verplichtingen via de Participatiewet?
Veel opdrachtgevers in de publieke sector, zoals gemeenten, eisen bij aanbestedingen dat een deel van de aanneemsom (vaak 5%) wordt besteed aan social return. Dit betekent dat je moet bijdragen aan het aan werk helpen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
De Participatiewet sluit perfect aan bij deze social return-verplichting. Door mensen uit het doelgroepregister in dienst te nemen, kun je namelijk aan beide eisen voldoen. Elke euro die je besteedt aan het in dienst nemen van iemand uit de doelgroep, telt mee voor je social return-verplichting.
Praktische tips om dit goed aan te pakken:
Maak iemand in je bedrijf verantwoordelijk voor social return en de Participatiewet
Zoek contact met het werkgeversservicepunt in jouw regio voor advies en kandidaten
Kijk welke functies in jouw bedrijf geschikt zijn voor mensen met een arbeidsbeperking
Hou bij welke medewerkers uit het doelgroepregister komen, zodat je dit kunt aantonen
Vraag de gemeente of het UWV om een verklaring dat iemand tot de doelgroep behoort
Door hier slim mee om te gaan, kun je zowel voldoen aan je verplichtingen als bijdragen aan een inclusievere samenleving. En je vergroot je kans op het binnenhalen van opdrachten van de overheid.
Welke ondersteuning is er voor werkgevers bij het implementeren van de Participatiewet?
Je staat er als werkgever niet alleen voor bij het in dienst nemen van mensen via de Participatiewet. Er is veel praktische hulp beschikbaar die het voor jou makkelijker maakt.
De belangrijkste vormen van ondersteuning zijn:
Jobcoaching: Een jobcoach begeleidt de werknemer op de werkplek en helpt bij het inwerken, het aanleren van taken en bij communicatie. De jobcoach ondersteunt ook jou als werkgever.
Werkplekaanpassingen: Subsidie voor het aanpassen van de werkplek aan de mogelijkheden van de werknemer.
Proefplaatsing: Iemand kan twee maanden met behoud van uitkering bij je werken, zodat jullie kunnen kijken of het past.
Werkgeversservicepunten: Regionale samenwerkingen van UWV, gemeenten en andere partijen die je helpen bij alle vragen over de Participatiewet.
Advies over functiecreatie: Hulp bij het aanpassen of creëren van functies die geschikt zijn voor mensen met een arbeidsbeperking.
Om gebruik te maken van deze ondersteuning kun je contact opnemen met:
Het werkgeversservicepunt in jouw regio
UWV Werkgeversservice (voor Wajongers)
De afdeling Werk en Inkomen van de gemeente
Deze organisaties denken met je mee over hoe je vacatures kunt invullen met mensen uit de doelgroep en welke ondersteuning je daarbij kunt krijgen. Ze helpen ook bij het aanvragen van subsidies en andere regelingen.
Wat zijn de belangrijkste punten om te onthouden over de Participatiewet?
De Participatiewet kan in het begin een beetje ingewikkeld lijken, maar het hoeft niet moeilijk te zijn. Hier zijn de belangrijkste punten die je moet onthouden:
De wet is bedoeld om mensen met een arbeidsbeperking te helpen bij reguliere werkgevers aan de slag te gaan
Als grote werkgever (25+ medewerkers) heb je verplichtingen door de banenafspraak
Er zijn flinke financiële voordelen zoals loonkostensubsidie en de no-risk polis
Door mensen uit het doelgroepregister in dienst te nemen, kun je voldoen aan social return-verplichtingen
Er is veel ondersteuning beschikbaar zoals jobcoaches en advies over werkplekaanpassingen
Onze praktische tips:
Begin klein, bijvoorbeeld met één functie die geschikt is voor iemand uit de doelgroep
Neem contact op met het werkgeversservicepunt in jouw regio voor advies op maat
Informeer je goed over de financiële voordelen voordat je iemand aanneemt
Bereid je team goed voor op de komst van een collega met een arbeidsbeperking
Zorg voor goede begeleiding op de werkvloer
Bij TOPS hebben we veel ervaring met het bemiddelen van mensen met verschillende achtergronden, ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We kunnen je helpen om de juiste kandidaat te vinden en je wegwijs maken in de mogelijkheden van de Participatiewet. Wil je meer weten over hoe wij je kunnen ondersteunen bij het invullen van je vacatures en het voldoen aan je verplichtingen? Neem dan contact met ons op. We denken graag met je mee!
